Tadbirkorlikni soliqqa tortish 11 - sinf - Экономика - Учебники (по школьные предметы)

Tadbirkorlikni soliqqa tortish 11 - sinf

Загружено в:

02.02.2022

Скачано:

0

Размер:

6163 KB

11-sinf tadbirkorlik asoslari darsligi asosida 21-mavzu:

Barcha biznes toifalari uchun soliq yukini kamaytirish va qulaylashtirish, shu asosda ishlab chiqarishni va soliqqa tortiladigan bazani kengaytirish zarur. O‘z ehtiyoji uchun obyektlar qurayotgan, yangi tashkil etilgan kichik va o‘rta tadbirkorlik subyektlariga yagona soliq to‘lovini ma’lum muddatga kechiktirish huquqini berish darkor. Shuningdek, kichik korxonalar uchun qo‘shimcha qiymat solig‘i to‘lashga o‘tishni rag‘batlantirish shart. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mirziyoyev01 13 02 0D 1B 12 0E 0D 05 1F 12 03

SOLIQLAR VA BOSHQA MAJBURIY TO‘LOVLAR O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi « Tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari to‘g‘risida »gi qonuni 9-moddasida tadbirkorlik faoliyati subyektlarining majburiyatlari qatorida soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni to‘lashi belgilab qo‘yilgan. Soliq kodeksida soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar tushunchalari mazmuni quyidagicha yoritib o‘tilgan.

Soliqlar deganda ushbu Kodeksda belgilangan, muayyan miqdorlarda undiriladigan, muntazam, qaytarib berilmaydigan va beg‘araz xususiyatga ega bo‘lgan, budjetga yo‘naltiriladigan majburiy pul to‘lovlari tushuniladi. Boshqa majburiy to‘lovlar deganda ushbu Kodeksda belgilangan davlat maqsadli jamg‘armalariga majburiy pul to‘lovlari, bojxona to‘lovlari, shuningdek vakolatli organlar hamda mansabdor shaxslar tomonidan yuridik ahamiyatga molik harakatlarni to‘lovchilarga nisbatan amalga oshirish uchun, shu jumladan muayyan huquqlarni yoki litsenziyalar va boshqa ruxsat beruvchi hujjatlarni berish uchun to‘lanishi lozim bo‘lgan yig‘imlar, davlat boji tushuniladi. O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi, 12-modda

Demak, soliq – bu davlatning o‘z vazifalarini amalga oshirishi uchun zarur bo‘lgan moliyaviy mablag‘larni shakllantirish maqsadida jismoniy va huquqiy shaxslardan budjetga majburiy to‘lovlarni undirish shakli.

SOLIQ SOLISHNING UMUMBELGILANGAN VA SODDALASHTIRILGAN TARTIBI O‘z tadbirkorlik faoliyatini boshlagan har bir tadbirkor soliqlarni hisoblash va to‘lash borasida yetarli bilimga ega bo‘lishi lozim. Chunki soliqlar o‘z tavsifiga ko‘ra tadbirkor uchun xarajat mazmuniga ega bo‘lib, uning moliyaviy natijalariga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Shunga ko‘ra, o‘zi to‘laydigan soliqlarni oldindan rejalashtirmaslik tadbirkorlik faoliyatiga ham salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Eng avvalo tadbirkor o‘zi uchun soliq solishning qanday tartibidan foydalanish ma’qulligini aniqlab olishi kerak

Umuman olganda, tadbirkorlik subyektlari ikki xil ko‘rinishda soliqqa tortilishi mumkin: 1) umumbelgilangan tartibda; 2) soddalashtirilgan tartibda. Birinchi tartib barcha umumbelgilangan soliqlarni hisoblab chiqarish va to‘lashda qo‘llaniladi. Bunda har bir soliq turi bo‘yicha alohida hisobkitob ishlari amalga oshiriladi va belgilangan muddatda soliq summasi to‘lab boriladi. Ikkinchi tartib ayrim soliq to‘lovchilarni qo‘llab-quvvatlash, rag‘batlantirish, ularga muayyan shart-sharoit va imtiyozlar yaratish maqsadida qo‘llaniladi. Bunda umumbelgilangan soliqlarning barchasi yoki bir nechtasi o‘rniga boshqa umumlashtirilgan soliq turi joriy etilishi mumkin.

Soliq solishning soddalashtirilgan tartibi – soliq solishning ayrim toifadagi soliq to‘lovchilar uchun belgilanadigan hamda ayrim turdagi soliqlarni hisoblab chiqarish va to‘lashning, shuningdek ular yuzasidan soliq hisobotini taqdim etishning maxsus qoidalari qo‘llanilishini nazarda tutuvchi alohida tartibi. O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi, 22-modda

Har ikkala tartibda qo‘llaniluvchi soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarning turlarini ko‘rib chiqamiz. UMUMBELGILANGAN SOLIQLAR VA BOSHQA MAJBURIY TO‘LOVLARNING TURLARI Soliq kodeksining 23-moddasida O‘zbekiston Respublikasi hududida amal qiluvchi umumbelgilangan soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarning turlari sanab o‘tilgan. Jumladan, umumbelgilangan soliq turlariga quyidagilar kiritilgan.

Shuningdek, umumbelgilangan majburiy to‘lov turlari quyidagilardan iborat ekanligi belgilab berilgan

Siz umumbelgilangan soliqlar asosiy turlarining mazmuni va ularni to‘lash tartibi bilan 8-9-sinflarda o‘tilgan « Iqtisodiy bilim asoslari » fanida tanishib chiqqansiz.

SODDALASHTIRILGAN TARTIBDA TO‘LANADIGAN SOLIQLA Soliq solishning soddalashtirilgan tartibi soliq to‘lovchilarning ayrim toifalari uchun qo‘llaniladi va yagona soliq to‘lovini, yagona yer solig‘ini hamda tadbirkorlik faoliyatining ayrim turlari bo‘yicha qat’iy belgilangan soliqni hisoblab chiqarish hamda to‘lashning maxsus qoidalari qo‘llanilishini, shuningdek, mazkur soliqlar bo‘yicha soliq hisoboti taqdim etilishini nazarda tutadi.

Soliq solishning soddalashtirilgan tartibi o‘z mazmuniga ko‘ra tadbirkorlar uchun imtiyoz hisoblanadi. Biroq ushbu tartib tadbirkor uchun har qanday sharoitda ham bir xilda manfaatli bo‘lmasligi mumkin. Shunga ko‘ra, tadbirkorga soliq solishning qaysi tartibidan foydalanishning ixtiyoriy tanlash huquqi beriladi.

BILIMINGIZNI SINAB KO‘RING! 1. Nima uchun har bir tadbirkor soliqlarni hisoblash va to‘lash borasida yetarli bilimga ega bo‘lishi lozim? 2. Tadbirkorlik subyektlarini soliqqa tortishning qanday ko‘rinishlari mavjud? 3. Soliq solishning umumbelgilangan tartibi nimani anglatadi? 4. Soliq solishning soddalashtirilgan tartibi mazmuni nimadan iborat? 5. Umumbelgilangan soliq turlariga nimalar kiradi?