Mehnatga haq to‘lash va intizom 10-sinf - Юриспруденция - Учебники (по школьные предметы)

Mehnatga haq to‘lash va intizom 10-sinf

Загружено в:

29.01.2020

Скачано:

0

Размер:

1411.408203125 KB

Mehnatga haq to‘lash va intizom 10-sinf Davlat va huquq asoslari fani 24-mavzu

Mehnat haqi miqdorini belgilash Mehnat shartnomasi shartlari va mehnat qonun hujjatlariga binoan har bir xodimning mehnat haqi uning shaxsiy mehnat hissasi va sifatiga bog‘liq. Bunda jinsi, yoshi, irqi, millati va hokazolarga qarab mehnat haqi miqdorlarini har qanday pasaytirish taqiqlanadi.

Ishlayotgan malakasi yoki uning lavozimi har bir kimsaning aniq hissasini to‘liq qayd qila olmaydi. Shu sababli mehnat uchun mukofotlarning aniq individual miqdorlari ish haqining turli tizimlari yordamida belgilanadi.

Ish haqi — xodimga bajarilgan ish uchun mukofot sifatida muntazam to‘lanadigan, mehnat shartnomasida kelishilgan pul summasidir.

O‘zbekiston Respublikasida mehnatga haq to‘lashning ikki asosiy shakli qo‘llanadi - vaqtbay va ishbay. Vaqtbay tizimdan ko‘pincha ish haqi ishlagan vaqtidan kelib chiqib va lavozim maoshiga binoan yoziladigan xizmatchilar mehnatini baholashda foydalaniladi. Ishbay tizimda ishchilar mehnatini baholashda har bir tayyorlangan mahsulot birligining sifatiga binoan to‘lanadigan haq tushuniladi.290B 030509 09

Mehnatga haq to‘lash muddatlari mehnat shartnomasini imzolashda kelishib olinadi, biroq har yarim oyda bir martadan kam bo‘lmasligi shart.

Mehnat intizomi Korxonada mehnat intizomini ta’minlashning zaruriy sharti mehnat jamoasi tasdiqlagan Ichki tartib qoidalari belgilaydigan aniq mehnat tartibini o‘rnatish hisoblanadi.

Asosan mehnat intizomi mehnatga ongli munosabatda bo‘lish bilan asoslanadi, biroq mehnat qonun hujjatlari nopok xodimlarga nisbatan intizomiy ta’sir choralari belgilanishining zarurligini ham hisobga oladi.2E 11 1C 1E 27 0305

Intizomni buzganlik uchun ish beruvchi intizomiy jazo choralarini qo‘llashga haqli. Uni qo‘llashdan avval xodimdan yozma ravishda tushuntirish xati talab qilinishi lozim.

Intizomiy jazoning amal qilish muddati jazo qo‘llanilgan kundan boshlab bir yildan oshib ketishi mumkin emas. Agar xodim bir yil davomida yangidan intizomiy jazoga tortilmasa, u intizomiy jazoni olmagan hisoblanadi.

Intizomiy jazo mehnat daftarchasiga kiritilmaydi, korxonada ishdan bo‘shaganidan keyin xodimning yangi ish joyiga berilmaydigan shaxsiy ishida qayd etiladi.

Mehnatga ijodiy munosabatda bo‘lganligi va ishdagi yuqori ko‘rsatkichlari uchun xodimga quyidagi rag‘batlantirish choralari qo‘llanilishi mumkin:— tashakkurnoma e’lon qilish; — mukofot berish; — qimmatbaho sovg‘a bilan taqdirlash; — davlat mukofotiga taqdim etish; — mehnat shartnomasida nazarda tutilgan boshqa rag‘bat turlari.

Mehnatdagi yutuqlar uchun davlat mukofotlari «Shuhrat» medali bilan respublika iqtisodiyoti, fani va madaniyatini rivojlantirish, yosh avlodni vatanparvarlik hamda milliy istiqlol va ijtimoiy taraqqiyot g‘oyalariga sadoqat ruhida tarbiyalash ishida o‘zining halol mehnati bilan katta yutuqlarga erishgan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari hamda O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi bo‘lmagan shaxslar mukofotlanadilar.O‘zbekiston Respublikasining Qonuni, 1994-yil 5-may

«Mehnat shuhrati» ordeni bilan O‘zbekistonda iqtisodiyot va madaniyat yuksalishiga, xalq farovonligi oshishiga, tinchlik va barqarorlik saqlanishiga xizmat qiladigan ulkan ishlari uchun mukafotlanaditar. O‘zbekiston Respublikasining Qonuni 1995-yil 30-avgust320102 0A 290B 0F09 11 1F 15 06 1C 0D05 09 172703170408 11 290B 12353536

Savol va topshiriqlar: 1. O‘zbekistonda mehnatga haq to‘lashning qaysi asosiy tizimlari mavjud? Ular bir-biridan nimasi bilan farq qiladi? 2. Eng kam ish haqi miqdorini belgilashda qanday cheklashlar mavjud? 3. Dam olish va bayram kunlaridagi ishga haq qanday to‘lanadi? 4. Mehnat qonunlarida mehnat uchun qanday rag‘batlantirishlar nazarda tutilgan? 5. Mehnat intizomini buzganda xodimga qanday jazo turlari qo‘llaniladi?

Похожие

Mehnatga oid munosabatlar. 10 - sinf

Bitimlar va vakillik 10-sinf

Iste’molchilar huquqlari va majburiyatlari 10-sinf

Xalqaro huquq 10-sinf

Ma’muriy jazo va uning turlari 10-sinf