Dunyo okeani 5 -sinf - География - Учебники (по школьные предметы)

Dunyo okeani 5 -sinf

Загружено в:

19.09.2020

Скачано:

0

Размер:

3457.59765625 KB

Dunyo okeani 5-sing Geografiya fani darsligi asosida 19 § - mavzu

Dunyoda okeanlar 4 ta: Tinch, Atlantika, Hind va Shimoliy Muz okeanlari. Ularning hammasi birgalikda Dunyo okeani deb ataladi.

Tinch okean eng katta va eng chuqur okean. Maydoni butun quruqlik maydonidan katta — 180 mln km2. Eng chuqur joyi Mariana botig‘i — 11022 metr. Tinch okean

Atlantika okeani kattaligi jihatidan ikkinchi o‘rinda. Maydoni 91 mln km2. Eng chuqur joyi Puerto-Riko botig‘i — 8742 metr. Atlantika okeani

Hind okeani maydoniga ko‘ra uchinchi o‘rinda turadi. Uning maydoni 76 mln km2. Eng chuqur joyi Zond botig‘i — 7729 metr. Hind okeani

Shimoliy Muz okeani eng kichik okean — maydoni 14 mln km2. Eng chuqur joyi — 5527 metr. Bu okean Shimoliy qutb atrofida joylashgani tufayli eng sovuq okean hisoblanadi. Ko‘p qismi doim muz bilan qoplanib yotadi.

Dengizlar, qo‘ltiqlar, bo‘g‘izlar .

Dengizlar okeanlarning kichik qismlari bo‘lib, ulardan yarimorollar, orollar va suv osti qirlari bilan ajralib turadi. Quruqliklarning chekkasiga tutashgan dengizlar chekka dengizlar deyiladi.

Ayrim dengizlar quruqlikning ichiga ancha kirib borib, okeanlar bilan bo‘g‘izlar — tor suv yo‘llari orqali tutashgan. O‘rta dengiz, Qizil dengiz, Qora dengiz ichki dengizlardir. Bunday dengizlar ichki dengizlar deb ataladi .

Okeanlar tagi relyefi . Okeanlar tagi ham quruqliklar yuzasi kabi notekis. Okeanlarning materiklarga tutashgan chekka qismlarida quruqlikning suv tagidagi davomi — materik sayozligi, ya’ni shelf joylashgan.

200 metrdan 2500—3000 metr chuqurlikkacha bo‘lgan joylar materik yonbag‘ri deyiladi. Undan chuqurda okean tagi boshlanadi. Okean tagida keng tekisliklar, tog‘lar, juda chuqur botiqlar mavjud. Suv osti tog‘ tizmalari minglab kilometrga cho‘zilgan Materik sayozligi Orollar Okea n tagiSuv osti tog‘l ariOkean tagiMateri k yonba g‘ri Chuqur okean botig‘i0 200 41-rasm. Okean tagi relyefi.

Dengiz va okeanlarning chuqurligi exolot deb ataladigan asbob bilan o‘lchanadiT o v u s h A k s s a d o 42-rasm. a) chuqurlikni exolot yordamida o‘lchash; b) okean va dengizlarning chuqurligi shkalasi.

Dengiz va okeanlar xaritalarda havorang bilan ko‘rsatiladi. Ular qanchalik chuqur bo‘lsa, havorang shunchalik to‘q qilib beriladi va chuqurlik shkalasida necha metr ekani ko‘rsatib qo‘yiladi AntarktidaMuz okeani Atlanti k okean Xind okean

Savol va topshiriqlar: 1. Dunyo okeani qaysi okeanlardan tashkil topgan? 2. Yevrosiyodagi ichki va chekka dengizlar nomini ayting. 3. Materik sayozligi deb okeanlarning qaysi qismlariga aytiladi? 4. Qo‘ltiq deb nimaga aytiladi? Misollar keltiring.

Похожие

Dunyo okeani va uning qismlari 6-sinf

Dunyo okeani tubining geologik tuzilishi, relyefi 6-sinf

Dunyo okeani. Iqlimiy, kosmik, biologik va rekreatsion resurslar . 9 - sinf

Atlantika okeani 6-sinf

Hind okeani 6-sinf