Diduragay va poliduragay chatishtirish. G.Mendelning uchinchi qonuni. 10 - sinf - Биология - Учебники (по школьные предметы)

Diduragay va poliduragay chatishtirish. G.Mendelning uchinchi qonuni. 10 - sinf

Загружено в:

03.10.2019

Скачано:

0

Размер:

1340.1728515625 KB

18-§. DIDURAGAY VA POLIDURAGAY CHATISHTIRISH. G.MENDELNING UCHINCHI QONUNI 10 sinf "Biologiya" darsligi asosida. 2017

• Diduragay chatishtirishda duragaylash uchun ikki juft alternativ belgili masalan, rangi va shakli bilan farq qiluvchi no‘xatlar chatishtiriladi. Digomozigotali organizmlar AABB (sariq, silliq) va aabb (yashil, burushgan) organizm lar chatishtirishdan F 1 da АаВb (100%) sariq silliq organizmlar olina di.

• Bunda birinchi avlodda bir xillilik (bir xilligi) qonunining yuzaga chiqqanligini ko‘ramiz. So‘ngra hosil bo‘lgan digeterozigota duragaylar o‘zaro chatishtirilganda F 2 quyidagi natijani olamiz: sariq silliq A – B–; sariq burushgan A – bb; yashil silliq aaB–; yashil burushgan – aabb.

• Uch, to‘rt va undan ko‘p belgilari bilan tafovut qiladigan formalarni chatishishidan hosil bo‘lgan organizmlar poliduragaylar deb nomlanadi. Masalan, no‘xatning doni sariq, sirti tekis, gultojibargi qizil bo‘lgan navi doni yashil, sirti burushgan, gultojibargi oq rangda bo‘lgan navi bilan chatishtirilsa F 1 duragaylarning doni sariq, sirti tekis, gultojibarglari qizil rangda bo‘ladi.

• Shunday qilib, chatishtirish uchun olingan belgilar yig‘indisidan tashqari belgilarning yangi kombinatsiyasi kelib chiqdi. Bu tajribadan G. Mendel ikkita har xil belgilarning bir-birini inkor etuvchi variantlari mustaqil kombinatsiyalana olishi mumkin ekan, degan xulosaga keldi va uchinchi qonuni – belgilarning mustaqil holda taqsimlanishi deb ataladi.

• U quyidagicha ta’rifl anadi: ikki yoki undan ortiq alternativ belgilari bo‘lgan geterozigota organizmlar o‘zaro chatishtirilganda belgilarning mustaqil holda nasldan naslga o‘tishi yoki kombinatsiyalanishi kuzatiladi. Lekin shu narsani unutmaslik kerakki, bu qonun faqat noallel genlar nogomolog xromosomalarda joylashgandagina amalga oshadi.

• Diduragay chatishtirishda allellarning F 2 avlodida fenotip jihatdan allellarning quyidagi kombinatsiyasi yuzaga chiqishi mumkin: sariq va silliq = 3/4x3/4 = 9/16; yashil va silliq = 3/4x1/4 = 3/16; sariq va burushgan = 3/4x1/4 = 3/16; yashil va burushgan =1/4x1/4 = 1/16.

Аllel juftlar soni Gameta xillari soni Gametalarning kombinatsiyalanish soni Genotipik sinfl ar soni Fenotipik sinfl ar soni Ajralishning fenotipik formulasi 1 2 1 =2 4 1 =4 3 1 =3 2 1 =2 (3:1) 1 =3:1 2 2 2 =4 4 2 =16 3 2 =9 2 2 =4 (3:1) 2 =9:3:3:1 3 2 3 =8 4 3 =64 3 3 =27 2 3 =8 (3:1) 3 =27:9:9:9:3: 3:3:1

Похожие

Diduragay chatishtirish. Mendelning uchunchi qonuni. 9 - sinf

Uglevodlar va lipidlar. 10 - sinf

Mendelning ikkinchi qonuni. 9 - sinf

Oqsillar va nuklein kislotalar. 10 - sinf

Genetika va inson salomatligi. 10 - sinf