Kompyuter texnikasi vositasi - Информатика и ИТ - Образовательные программы

Kompyuter texnikasi vositasi

Загружено в:

01.10.2019

Скачано:

0

Размер:

1035.5 KB

O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi

Mavzu: Kompyuter texnikasi vositasi. Ta’limiy maqsad: Kompyuter mavzisini davomi, kompyuter texnikasi vossitalari haqida tushuncha berish. Tarbiyaviy maqsad: Barkamol avlod ruhida tarbiyalash. Rivojlantiruvchi maqsad: Mehr-oqibat, vatanga sadoqat hislarini rivojlantirissh. Darsning jihozi: Ko’rgazmali qurollar, kompyuter vaq uning qurilmalari, doska, bo’r, adabiyotlar. I Darsni tashkil etish: Salomlashaman. O’quvchilarga hozir informatika darsi ekanligini eslataman Ular o’z navbatida: “Zamonaviy fanni o’rganmoqqa, biz tayyormiz saboqqa” – deya javob qaytaradilar. Davomatni aniqlayman. O’quvchilarni darsga tayyorgarliklarini tekshiraman. II O’tilgan mavzuni mustahkamlash va o’quvchilarni baholash uchun savollar 1) Kompyuter nima? 2) Kompyuter nima uchun kerak? 3) Kompyuterning asosiy qurilmalari haqida nimalar bilasiz? 4) Kompyuterning eng asosiy qismi nima? III Yangi mavzu bayoni: Reja: 1) Kompyuterning qo’shimcha qurilmalari 2) Chop etish qurilmasi – printer va uning turlari 3) “Sichqoncha”, uning turlari 4) Skaner qurilmasi 5) Planshet va trekbol qurilmalari Avvalgi darslarimizda kompyuter va uning asosiy qurilmalari bilan tanishgan edik yani protsessor, sichqoncha, skaner, panshet, disklar, trekbol, UPS, faks-modem va multimedia qurilmalarini ko’rib o’tdik.

Ushbu qurilmalarning vazifalarini ko’rib o’tamiz. Printer – ma’lumotlarni qog’ozga chop etish vazifasini bajaradi. Uning bir nache turlari mavjud bo’lib, ular ma’lumotlarni turli usularda qog’ozga chop etadi: Ignali printerlar. Bu turdagi printerlar ma’lumotlarni chop etishda bo’yoqli tasmalardan foydalanadi. Bo’yoqli tasmani mahsus tik joylashgan ignachalar yordamida qog’ogga uriladi. Har bir igna urilishi natijasida qog’ozda nuqtalar paydo bo’ladi. Shuning uchun bu tur printerlari ma’lumotni nuqtachalar yordamida qog’ozda tasvirlaydi. Lazerli printerlar. Bu tipdagi printarlar ma’lumotni chop etishda lazer nurlaridan foydalanadi. Yani mahsus maghit barabanning ayrim qismlari lazer nurlari ostida magnitlanadi va bu qismlarga metal kukunlar yopishadi. Magnit baraban aylanish jarayonida qog’ozga tegib unga kukunlarni yopishtiradi, keyin qog’oz ikkinchi – isituvchi barabanga bosilib kukunlar qog’oz sirtiga yopishtiriladi va natijada qog’oz sirtida kerakli ma’lumotlar shakllanadi. Bu printerlarning oq-qora va bo’yoqli turlari mavjud. Bo’yoqli printerlar. Bunday printerlar malumotni qog’ozga bo’yqlarni purkash orqali shop etadi. Bunday printerlar asosan rangli bo’ladi.

Ignali printer lazerli printer Bo’yoqli printer Sichqoncha. Bu qurilma kompyuterning qo’shimcha boshqaruv qurilmasi bo’lib, undan ko’mpyuterni boshqarishda, dasturlarni ishga tushirish, tasvirlar chizish, o’yinlarni boshqarish kabi bir qator hollarda foydalaniladi. Sichqonchaning sharli, optik turlari mavjud. Sichqonchaning stol ustidagi harakatini komptyuterga uzatish uchun unga ikki hil qurilma o’rnatish mumkin. Birinchi turda sichqoncha ostiga sharcha o’rnatib, shu sharchaning harakatiga qarab sichqonchaning stoldagi harakati aniqlanadi. Ikkinchi usulda uning ostiga mahsus optik qurilma o’rnatilib, bu qurilma sichqoncha ostidagi sirt(stol yuzasi)ning harakati ahiqlanadi. Sichqonchaning tugmachalari soni ham har hil bo’lishi mumkin. Uning tugmachalari ko’proq bo’lsa, bajaradigan faoliyati ham ko’proq bo’ladi.

Skaner. Bu qurilma ma’lumotlarni qog’ozdan o’qib kompyuterga uzatish uchun mo’ljallangan. Skanerda kuchli hur chiqaruvchi uzunchoq chiroq jaylashgan bo’lib, undan chiqqan nurlar qog’ozdan qaytishini tekshirib tasvirni aniqlovshi fotodiodlar yordamida ma’lumotlar kompyuterga uzatiladi. Oligan ma’lumotlar asosida kompyuterda qog’ozdagi tasvirning nushasi paydo bo’ladi. Trekbol. Bu qurilma ham sichqoncha kabi yordamchi boshqaruv qurilmasidir. Trekbol sharchasini burish orqali ekrandagi tasvirni burish mumkin.

Planshet. Bu nurli qalam va doskachadan iborat qirilma kompyuterga tasvirlarni qo’lda chizib kiritish imkonini beradi. Nurli qalam yodamida planshet doskachasida chizilgan tasvir kompyuterga uztilib, ekranda uning nusxasi paydo bo’ladi. UPS – zahira ta’minot manbai bo’lib, u elektr energiyasi uzilib qolganda ma’lum vaqtgacha kompyuterni zarur energiya bilan ta’minlab turadi. UPSning ba’zi turlari kompyuterni qisqa vaqt, 10-15 daqiqa davomida ta’minlab, undagi ma’lunotlarni doimiy hotiraga joylab olish uchun imkon yaratadi. Kompyuterni uzoq vaqt, bir necha soat yoki kun davomida energiya bilan taminlab tura oladigan UPSlar ham mavjud bo’lib, ulardan internet va lokal tarmoq serverlarini o’chib qolmasligini ta’minlash uchun foydalaniladi. Bunday UPS qurilmalari qimmatroq bo’ladi. UPSlardan boshqa elektr jihozlari uchun ham foydalanish mumkin. Ammo bu qurilmalarga katta energiya talab etedigan elektr jihozlarini ulash mumkin emas. Masalan, dazmol, elektr suv qaynatish choynaklari ulansa UPS yaroqsiz holga kelishi mumkin.

Modem kompyuterni tashqi dunyo bilan telefon tarmog’i orqali bog’lash qurilmasi bo’lib, u orqali uzoq masofadagi kompyuterlar bilan bog’lanish, umumiy tarmoqlarga, hususan internet tarmog’iga ulanish mumkin. Telefon apparanlarining bazi turlari ma’lumotni qog’ozdan “o’qish” va chop etish imkoniyatiga ega bo’lib, yana ular ma’lumotni telefon tarmog’I orqali shunday apparat yoki kompyuter ulangan nuqtalarga jo’natishi mumkin. Bu apparatlar faks-modem deyiladi. Dastlab modemlar ushbu maqsadda, yani qog’ozdagi malumotlarni masofaga uzatishga mo’ljallangani uchun faks-modem deb yuritiladi. Multimedia. Kompyuterni tovush hosil qiluvchi qurilmasi bo’lib, bu qurilma yordamida musiqa tinglash, ovozli o’quv dasturlarini yaratish, o’yinlar o’ynaganda tovushlarni eshitish mumkin. Multimedia qurilmasi mikrofon, karnaychalar va quloqchindan iborat bo’ladi. Kuchaytirilgan multimediya tizimida yana qo’shimcha video va avdio apparatlarga bog’lanish moslamalari, tele va radio to’lqinlarni qabul qilish jihozlari ham bo’lishi mumkin. IV. Mustahkamlash. Ko’rgazmali qurollar yordamida o’quvchilarga savollar berib mavzuni mustahkamlayman. V.Vazifa: Kompyuterning asosiy va qo’shimcha qismlarini tasvirii chizib kelish va mavzuni darslikdan o’qib takrorlash.

Похожие

Paint uskunalar paneli va undan foydalanish

1 soatlik dars ishlanma

Kalkulyator va point dasturi bilan tanishish

Hujjatlarni qayta ishlash dasturlari

Matematik formulalar bilan ishlash mavzusida ochiq dars ishlanmasi