Tokdoshlar oilasi. 6 - sinf - Botanika - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

Tokdoshlar oilasi. 6 - sinf

Yuklangan vaqt:

04.10.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4370.751953125 KB

Ko'chirib olish

53-§. TOKDOSHLAR OILASI 6-sinf botanika darsligi asosida. 2017.

• Bu oilaga asosan tropik va subtropik mintaqalarda tar- qalgan 600 dan ortiq tur kiradi. Tokdoshlar oilasi jinga- laklari yordamida boshqa narsalarga ilashib o'sadigan buta va daraxtlami o'z ichiga oladi. Tokdoshlardagi jingalaklar novda shaklining o'zgarishidan hosil bo'lgan. Barglari od-diy, murakkab, uzun bandli, yonbargchali. Gullari mayda, to'g'ri, ikki yoki bir jinsli, rangsiz, ro'vak (murakkab shin-gil) to'pgulga yig'ilgan.

• Gulqo'rg'oni murakkab, gulkosa-chasi yaxshi taraqqiy etmagan. Gultojbarglari 5 ta, erkin yoki uchi bilan bir-biriga qo'shilgan. Changchilari 5 ta. Urug'chisi bitta, asosan, ikkita mevabargning qo'shilishidan hosil bo'lgan. Mevasi - rezavor meva.

• Tokdoshlarning keng tarqalgan vakillaridan biri madaniy tokdir. Uning bo'yi 2-4 (6-10) m gacha yetadi. Vegetativ yo'l bilan ko'paytiriladi.

• Bargi oddiy, uzun bandli, panjasimon bo'lingan. Gullari mayda, ikki jinsli, odatda murakkab sningil (bosh) deb ataladigan to'pgulga joylashgan.

• Madaniy tok gulining tuzilishi oila uchun xos bo'lgan gul tuzili-shiga o'xshaydi, lekin bunda 5 ta gultojbarg bir-biriga qo'shilgan bo'lib, urug'chi va changchilarini ustidan qalpoqqa o'xshab qoplab turadi va gul ochilishi paytida tu-shib ketadi.

• O'zbekistonda tokning 500 ga yaqin navi o'stiriladi. Bulardan kishmish, kattaqo'rg'on, qorago'zal, daroyi, buvaki, hiloliy, qirmizi, husayni, sohibi, rizamat, toyipi, charos, soyaki, chillaki kabi nav- lari keng tarqalgan

• Yozgi oshxona va choyxonalar, dala shiyponlari va ay-vonlar oldiga yowoyi uzum nomi bilan manzarali o'sim-lik - beshyaproqli partenotsissus ekiladi. Bu partenotsis-sus turkumiga oid poyasi ingichka, uzun jingalaklari bilan ilashib tikkasiga 10-15 (20) metrgacha ko'tarila oladigan, barglari panjasimon murakkab o'simlik. Guli va mevasining tuzilishi toknikiga o'xshaydi. Vatani Shimoliy Amerika.

• Respublikamizning janubiy viloyatlaridagi tog'laming toshloq va qoyali yonbag'irlarida terakbargli liftok o'sadi. Bu liftok turkumiga oid yotib o'suvchi buta. Barglari bu-tun, cheti yirik tishli. Gulining tuzilishi toknikiga o'xshash. Mevasi qora, mayda, rezavor meva, iste'mol qilishga yara-maydi.

Savol va topshiriqlar • Tok gulining tuzilishini tushuntiring. • Tok qanday mevali o'simlik? • Tokning qanday navlarini bilasiz? • O'zbekistonda uzumchilikni rivojlantirishda Rizamat otaning his-sasi nimalardan iborat? • Tokning xalq xo'jaligidagi ahamiyati nimalardan iborat?

O'xshashlar

Karamdoshlar oilasi. 6 - sinf

Ituzumdoshlar oilasi. 6 - sinf

Loladoshlar oilasi. 6 - sinf

Piyozdoshlar oilasi. 6 - sinf

Sho'radoshlar oilasi. 6 - sinf