Dizayn estetikasi - Архтектура - Презентации

Dizayn estetikasi

Загружено в:

20.08.2024

Скачано:

0

Размер:

1190.5791015625 KB

С В ЮЗ DIZAYN ESTETIKASI

ESTETIKA «Estetika» atamasi yunoncha so‘z (aisthetikos – sezish, his etish, idrok qilish)dan olingan bo‘lib, kishining olamga bo‘lgan dunyoqarashini nafosat tushunchalari va qonun- qoidalariga bog‘liq holda o‘zlashtirish, ichki va tashqi his-tuyg‘ularining voqelikda namoyon bo‘lish jarayonidir. Estetika atamasini birinchi marta XVIII asrda nemis faylasufi Aleksandr Baumgarten (1714-1762yy) o‘zining «Poetik asarning ba’zi bir masalalari to‘g‘risida falsafiy mulohazalar» (1735-yil yozilgan) nomli asarida qo‘llagan. Ammo bu faylasufga qadar estetika so‘zi ishlatilmagan bo‘lsa- da, shu ma’noni anglatadigan “ezgulik”, “chiroyli”, “go‘zal” kabi bir qancha so‘zlar ishlatilgan.

Ilm-fan va texnika-texnologiyaning rivoji jamiyatda estetik madaniyatning ham o‘sib borayotganligini ko‘rsatmoqda. Uning tarkibiy qismlari inson faoliyatining go‘zallik dunyosi bilan uyg‘unlashishga olib keladi. Bular: • Estetik idrok – bu narsa va hodisalarning hissiyotlarga bevosita ta’sir ko‘rsatadigan barcha xilma-xil xususiyatlari va tomonlarida aks ettirish jarayonidir. • Estetik qiziqish – bu yoshlarning atrofdagi real voqelikka bo‘lgan estetik munosabatining, hissiy tajribalar bilan chambarchas bog‘liqligining ko‘rsatkichidir. • Estetik did – ongli faoliyat olib boradigan shaxsning tashqi olamdagi jarayonlarni idrok etishida o‘zining u yoki bu tarzdagi munosabatlarining aks etish jarayoni sanaladi.

Mazkur tarkibiy qismlar insonning go‘zallik bilan uyg‘unlashgan zamonaviy tafakkur mahsuli sifatida dialektik yondashuvni vujudga keltiradi. • Estetik tuyg‘u - o‘z navbatida inson axloqi va aqliy kamoloti mahsuli sifatida vujudga keladi. Insondagi barcha hislar bevosita go‘zallik oshna qalblarning voqelikni in’ikos ettirishi bilan xarakterlanadi. Unda axloq bilan estetika dialektik birlikda bog‘lanib, inson his- tuyg‘ularning rivojlanishini ta’minlaydi. • Estetik ehtiyoj – insonning narsa va hodisalarga tomon intilishi, borliqdagi jarayonlardan rohatlanish natijasida o‘zining go‘zallikka shaydolik tuyg‘usini namoyon etishidir. • Estetik zavq – borliqdagi narsalarning inson tomonidan o‘zlashtirilishi asosida paydo bo‘ladigan ilhomlanish jarayoni sanaladi. Bunga eng yuqori inson tajribasi, deb murojaat qilish odatiy holdir. U avvalambor, yoshlarni idrok etish xususiyatlari bilan belgilanadi.

Insoniyatning estetik qarashlari juda qadim zamonlardan boshlab Sharq mamlakatlarida shakllana boshlagan. Bu davrlarda insoniyatning dastlabki ma’naviy boyligi hisoblangan, umumiy nafosat olami rivojlana boshlagan. Estetik fikrlar rivojlanishida dunyodagi barcha xalqlar kabi Sharq xalqlari ham o‘zlarining bebaho ulushlarini olam go‘zalligiga qo‘shishgan. Ayniqsa, Misr, Bobil, Xitoy, Hindiston, Eron va Turon, Xorazm kabi qadimiy mamlakatlarda estetik g‘oyalar o‘zining rang-barangligi bilan ajralib turgan.

E’tiboringiz uchun rahmat

Похожие

Qurilish ob’ektlari

Loyiha va кonstruкtorliк ishlarini tashкil etish

Qurilish materiallari sanoati

Qurilish ob’yektlari

Qurilish smeta qiymatini aniqlash yo`llari